2015 renovatie en uitbreiding de hoogstraat revalidatie utrecht utrecht, the netherlands
principal: de hoogstraat revalidatie, utrecht, the netherlands
copyright: van den berg architecten houten, the netherlands
bekijk hier de video over de realisatie en achtergronden van de renovatie en uitbreiding:
Gastvrijheid: de revalidant centraal.
Wie in een revalidatiecentrum verblijft mag verwachten een geheel op
zijn/haar behoefte aangepaste behandeling aangeboden te krijgen. Daarin
wordt in toenemende mate ruimte voor ‘eigen regie’ gezocht. In een
concurrerende revalidatiemarkt neemt het besef toe dat het centrum naast
zorgverlener ook een goede gastheer moet zijn die de gast centraal stelt
en diens verblijf zo comfortabel en respectvol mogelijk maakt. Dit vraagt,
naast organisatorische aanpassingen, óók dat er op een andere manier
tegen de ‘klinische’ omgeving wordt aangekeken.
Uitgangspunt bij de nieuwbouw en renovatie was om het interieur van De
Hoogstraat dan ook van ‘licht, lucht en ruimte’ te voorzien. Een nieuwe
interne routing voorkomt ‘sluipverkeer’ en brengt rust op de afdelingen.
De weg van en naar de hoofdentree wordt duidelijk aangegeven met oranje
accenten. De liftpleinen hebben doorbraken gekregen, zodat daglicht toestroomt
vanuit de patio’s. De vele glaspuien maken de gangen lichter en
aangenamer; ook dit draagt bij aan overzicht en inzicht in de samenhang
van de activiteiten in het gebouw voor de revalidanten en de bezoekers. De
frisse helderheid van verkeersruimten gaat over in warmte en huiselijkheid
op de klinische afdelingen. Een warme houtkleur voor zowel de vloerbedekking
als het meubilair en dimbare verlichting geven de kliniek de
uitstraling van een gerieflijke hotelvleugel, uiteraard voorzien van moderne
apparatuur en communicatiemiddelen.
Organisatie
De Hoogstraat Revalidatie werkt met diagnosegerichte afdelingen. De
afdelingen, inclusief bedkamers, zijn tot op zekere hoogte generiek gehouden.
Daardoor kunnen afdelingen meegroeien of -krimpen met toekomstige
ontwikkelingen en variaties in het ‘aanbod’ van revalidantengroepen.
Om effectiever met de beschikbare ruimte om te gaan, heeft De Hoogstraat
een vorm van Het Nieuwe Werken ingevoerd. Behandelkamers zijn
niet langer het privédomein van een enkele behandelaar die vaak slechts in
deeltijd aanwezig is, maar zijn geschikt gemaakt voor meervoudig gebruik.
Om dit mogelijk te maken zijn bij de beide poliklinieken voor Jeugd resp.
Volwassenen behandeling en administratieve afhandeling uit elkaar – en
uit het zicht van de revalidant – getrokken, zo zegt de architect. “De renovatie
heeft dus niet alleen ruimtelijke maar ook een grote organisatorische
impact.”
Om draagkracht te organiseren voor zulke ingrijpende aanpassingen is
van het begin af aan een projectorganisatie opgezet met vertegenwoordiging
van zowel intern personeel als de externe adviseurs. Op deze manier
is de inhoudelijke expertise van het revalidatiecentrum zelf nadrukkelijk in
de plannen meegenomen.
Bij de opzet van het renovatieplan zijn zowel medewerkers als revalidanten
nadrukkelijk betrokken geweest, zo vertelt Laout. Uit enquêtes kwam naar
voren dat revalidanten in de oude situatie ontevreden waren over klimaat,
ruimte en privacy. “Wassen en naar het toilet gaan is voor veel revalidanten
een confronterende zaak. Het spaarzame en gezamenlijk gedeelde sanitair
op de gang was in dit opzicht verre van ideaal”, aldus Laout. Verder kwam
het gebouw door de lange gangen met dichte wanden en deuren ongastvrij
en gesloten over. Tussen hoofdgang en afdelingen bestond geen duidelijke
hiërarchie, wat zorgde voor veel onnodige verkeersbewegingen en onrust
op de gangen met bedkamers. Voor het personeel was er onvoldoende
bewegingsruimte om de revalidanten in de 2-, 3- en 4-persoons bedkamers
te assisteren. De op zich brede gangen stonden daardoor vol met rolstoelen
en ander ‘rijdend materieel’. Nu zijn de kamers vergroot en staan de
rolstoelen op de kamers, vlak bij de revalidant.
Gefaseerde uitvoering
De operatie die De Hoogstraat heeft ondergaan is omvangrijk en verliep
in een aantal fasen. Als eerste stap zijn het parkeren en de logistiek
aangepast. Fase twee betekende de uitbreiding met een state-of-the-art orthopedietechniekafdeling van 2.600 m2 BVO. “Als derde en ingrijpendste
stap kreeg de rest van het centrum een optopping met een extra verdieping.
Tevens werd het gebouw tot op het casco gestript en geheel opnieuw
ingedeeld”, vertelt Laout. Tijdens deze fase is het klinisch gedeelte tijdelijk
uitgeweken naar een leegstaand ziekenhuis in Overvecht. Eind 2015 is de
laatste fase opgeleverd. Uiteindelijk is er in totaal 24.500 vierkante meter
BVO beschikbaar, dat plaats biedt aan onder meer een polikliniek met
ruim honderd behandelkamers en een kliniek met honderd bedkamers,
honderd badkamers en 134 bedden. De Hoogstraat Revalidatie is daarmee
klaar voor de toekomst.
